در کشور ما کمتر به طراحی محوطه ساحلی و محوطه سازی در ساحل های موجود در جنوب و شمال فکر شده است. درحالی که یک طراحی محوطه و اجرای مناسب می تواند خود یکی از فضاهای جذب گردشگر محسوب شود و در اقتصاد کشور تاثیر بسزایی بگذارد.
الزامات طراحی محوطه ساحلی
مواردی که باید قبل از هرچیزی به آن توجه نمود ، فضای مدنظر برای طراحی است که باید از نظر آب و هوا ، نوع زمین ساحلی ، نوع مخاطبین ، جزر و مد دریا و … بررسی و مطالعه شود.
تاثیر آب و هوای مناطق ساحلی
در طراحی محوطه ساحلی بررسی آب و هوا شامل جهت وزش باد غالب سرد، گرم ، مقدار تابش خورشید ، فضاهای برخوردار از تابش مستقیم و یا سایه، مقدار ریزش باران سالانه و… می باشد که هر کدام از آن ها می تواند در طراحی موثر باشد.
به عنوان مثال از نظر سازه ای برای اجرای برخی از آیتم ها ی فضا مانند آلاچیق ، سایبان و … باید استقرار آن را باتوجه به شدت باد منطقه بررسی کنیم و اقدامات لازم برای استحکام سازه را اعمال کنیم.
و با توجه به بخش های سایه دار و آفتابی باید فضاهایی با سایبان و غیر مسقف را در نظر بگیریم.
درضمن اگر سبزینگی برای ساحل در نظر داریم قبل از انتخاب گیاهان و طراحی کاشت آن به بررسی شرایط محیطی آن نیاز داریم.
نوع زمین مناطق ساحلی
محوطه ساحلی
با توجه به این که سطح زمین ساحلی از چه نوعی است ، باید سازه و عناصری که در فضا می خواهد اعمال شود از نظر ثابت ماندن بررسی و اقداماتی انجام شود. زمین های ساحلی می توانند شنی ، سنگی و یا مثل ساحلی در قشم به اصطلاح شیشه ای باشند. به طور مثال اگر فضای مدنظر سنگ های صخره ای باشد و استقرار و نصب آیتم های طراحی نیازمند صرف هزینه و وقت زیادی باشد ، روش پرتابل برای اجرا انتخاب می شود.
مخاطبین محوطه ساحلی
بسته به کاربری منطقه ، مخاطبین میتوانند متفاوت باشند. کاربری منطقه ساحلی که نزدیک مدرسه و مهدکودک باشد می تواند ایمن تر و با سرگرمی های مناسب تری طراحی شود و یا منطقه ساحلی گردشگری می تواند با در نظر گرفتن تمامی نیازهای افراد طراحی شود.
جزر و مد در محوطه ساحلی
برخی از سواحل طی فرایند جزر و مدی که اتفاق می افتد به میزان متفاوتی در برخورد با آب دریا قرار می گیرند که این مورد خیلی مهمی است که در صفر تا صد پروژه اثر می گذارد و فاصله ای که از دریا در ساحل کاربری ایجاد می شود باید مهندسی شود و در طراحی محوطه ساحلی مدنظر باشد.
کاربری های محوطه سازی ساحل
طبق متن بالا ، بعد از بررسی نوع مخاطبین منطقه ، می توان کاربری هایی از جمله موارد زیر را در فضا اعمال نمود.
بوفه ، رستوران و کافه
فضای تهیه و سرو غذا می تواند با به کارگیری خلاقیت ، فضاهای جذابی باشند و رضایت مخاطبین را کسب کنند. این فضاها می توانند مسقف ، نیمه مسقف و یا باز باشند.
فودکورت کانتینری
فضای نشیمن جمعی و فردی
در طراحی محوطه ساحلی فضاهای نشیمن نیز می توانند به استفاده از سایبان ها ی چادری و یا با پرگولا ها یا آلاچیق ها، مبلمان ها ، کف سازی متفاوت و … تعریف شوند. با توجه به اینکه برخی افراد فقط برای تماشا و لذت بردن از دریا به ساحل می روند باید فضایی فردی برای آن ها در نظر گرفته شود که در عین حال انعطاف پذیر و زیبا باشد.
فضای سرگرمی
بخش های مهم فضا باید به سرگرمی اختصاص پیدا کند سرگرمی برای بچه ها و بزرگسالان. یکی از گزینه هایی که باید در آن ایده هایی به کار گرفت تا جذب مخاطب را انجام دهد ، فضای بازی با شن می باشد. که تعریف این فضا می تواند با حاشیه ای مناسب و جذاب ، نورپردازی ، تجهیزات جذاب و… صورت گیرد. همچنین سرگرمی های دیگری که می توان برای ساحل در نظر گرفت را با ایده پردازی در طراحی محوطه تعریف می شوند.
فضای تجهیزات برای شنا
در نظرگرفتن محرمیت در بعضی از بخش ها برای در جایگذاری دوش و رختکن و … می تواند نیاز مخاطبینی که برای شنا به دریا می آیند را به طور مناسبی تامین نمود. حال آنکه این فضا با متریال های مناسب و نمای زیبا ، می تواند فضایی جذاب تر را به وجود بیاورد.
محل اقامت موقت کنار ساحل
در طراحی محوطه ساحلی آتریوم ها گزینه مناسبی برای یک اقامت موقت در کنار ساحل باشد. ویوی دریا را می توان شبانه روز در محلی گرم و با تجهیزات تجربه کرد .
سبزینگی و نمای بصری
گیاهان زیبا و زیادی وجود دارند که شن و ماسه خاک مناسبی برای رشد آن ها محسوب می شود و در زیبایی فضا تاثیر بسزایی خواهند گذاشت.
متریال
در طراحی محوطه ساحلی تا حد امکان متریال ها باید بومی، هماهنگ با محیط و طبیعت باشد. استفاده از چوب یا متریال هایی شبیه به چوب مانند چوب پلاست ، شیشه ، سنگ و … گزینه های خوبی محسوب می شوند.
